Historical Analysis and Calibration of the Oldest Al-Mujahidin Mosque, Parepare City

ABD. Karim Faiz, Ahmad Ahmad

Abstract


According to Surah Al-Baqarah, facing the qibla is a religious requirement in performing salah (prayer). Therefore, the objective of this research is to understand the methods used to determine the qibla direction of Masjid Al-Mujahidin in Parepare and analyze the calibration of its qibla direction. This research employs a qualitative approach with field research methodology. Data analysis is conducted using a descriptive approach to provide an overview of the research object and test hypotheses.  The results of the research indicate that: 1. The method used to determine the qibla direction of Masjid Al-Mujahidin in Parepare is a combination of a compass and observations of the sun's shadow. 2. Calibration of the mosque's qibla direction reveals a deviation of one and a half degrees. Although this deviation is considered small, it can still be tolerated in certain circumstances or within certain parameters.

Full Text:

PDF

References


Afada, Nabila. “Uji Akurasi I-Zun Dial Dalam Penentuan Arah Kiblat Dengan Parameter Theodolite.” Universitas Islam Negeri Maulana Malik Ibrahim, 2017.

Akrim, A, Muhammad Hidayat, and Arwin Juli Rakhmadi. “Panduan Penggunaan Theodolit.” Aksaqila Jabfung, 2021.

AKRIM, AKRIM. “BUKU PANDUAN THEODOLIT.” Aksaqila Jabfung, 2022.

Amiluddin. “Imam Masjid Al Mujahidin Parepare.” Wawancara di Wattang Bacukiki 22 Mei 2023, n.d.

Amir, Rahma. “KALIBRASI ARAH KIBLAT MASJID DI KECAMATAN MAKASSAR KOTA MAKASSAR.” ELFALAKY 4, no. 2 (2020).

Anggito, Albi, and Johan Setiawan. Metodologi Penelitian Kualitatif. CV Jejak (Jejak Publisher), 2018.

Angkat, M Arbisora. “Implementasi Theodolite Dalam Penentuan Arah Kiblat Kampus STAIN Sultan Abdurrahman Kepulauan Riau.” Bilancia: Jurnal Studi Ilmu Syariah Dan Hukum 16, no. 1 (2022): 117–33.

Arifin, Zainul. Ilmu Falak: Cara Menghitung Dan Menentukan Arah Kiblat, Rashdul Kiblat, Awal Waktu Shalat, Kalender Penanggalan, Awal Bulan Qomariyah,(Hisab Kontemporer). Penerbit Lukita, 2012.

Budiwati, Anisah. “Akurasi Arah Kiblat Masjid Di Ruang Publik.” JSSH (Jurnal Sains Sosial Dan Humaniora) 2, no. 1 (2018): 159–73.

———. “Tongkat Istiwa ‘, Global Positioning System (Gps) Dan Google Earth Untuk Menentukan Titik Koordinat Bumi Dan Aplikasinya Dalam Penentuan Arah Kiblat.” Al-Ahkam 26, no. 1 (2016): 65–92.

Choirullah, Ahmad Luthfi, and Muhammad Shibghatullah. “QIBLA DIRECTION AND CONREGATIONAL PRAYER AT THE MOSQUE WHEN MUSLIMS ARE MINORITY.” Al-Risalah: Jurnal Studi Agama Dan Pemikiran Islam 13, no. 2 (2022): 444–66.

El-Banjary, Nur Hidayatullah. “Menentukan Arah Kiblat Dengan Hembusan Angin (Perspektif Fiqh Dan Sains).” Al-Marshad: Jurnal Astronomi Islam Dan Ilmu-Ilmu Berkaitan 2, no. 1 (2016).

Faiz, A B D Karim. “KALIBRASI ARAH KIBLAT (Studi Kasus Arah Kiblat Masjid Agung Parepare Prespektif Fiqih Dan Ilmu Falak).” Iqtisad: Reconstruction of Justice and Welfare for Indonesia 9, no. 2 (2022).

———. “Moderasi Fiqh Penentuan Arah Kiblat: Akurasi Yang Fleksibel.” JIL: Journal of Islamic Law 1, no. 1 (2020): 83–99.

Faiz, A B D Karim, Budiman Budiman Budiman, and Muh Rasywan Syarif. “Menyoal Akurasi Arah Kiblat Masjid Agung (Studi Kasus Masjid Agung Parepare Dalam Tinjauan Trigonometri Arah Kiblat).” Al-Marshad: Jurnal Astronomi Islam Dan Ilmu-Ilmu Berkaitan 8, no. 2 (2022): 151–62.

Fiantika, Feny Rita, Mohammad Wasil, Sri Jumiyati, Leli Honesti, Sri Wahyuni, Erland Mouw, Imam Mashudi, Nur Hasanah, Anita Maharani, and Kusmayra Ambarwati. Metodologi Penelitian Kualitatif. Get Press, 2022.

Hadi, H Nor. Panduan Shalat Dalam Keadaan Darurat. Ruang Kata, 2012.

Hardiyanthi, Ayu. “Manajemen Sumber Daya Manusia Masjid Raya Dalam Pemberdayaan Ekonomi Masyarakat Kota Parepare.” IAIN Parepare, 2022.

Hasan, Abdulloh. “Implikasi Bayang IstiwaaTerhadap Penentuan Awal Waktu Sholat.” Jurnal Penelitian Agama 22, no. 1 (2021): 1–19.

Hasni, Hasni. “Peran Masjid Al-Mujahidin Terhadap Perkembangan Islam Di Kelurahan Bacukiki Kota Parepare.” IAIN Parepare, 2022.

Ismail, Ismail. “Standar Operasional Prosedur (SOP) Kalibrasi Arah Kiblat Masjid Di Era Digital.” Al-Marshad: Jurnal Astronomi Islam Dan Ilmu-Ilmu Berkaitan 5, no. 1 (2019).

Izzuddin, Ahmad. “Menentukan Arah Kiblat Praktis.” Semarang: Semarang: Walisongo Press, 2010.

Jaya, Dwi Putra. “Dinamika Penentuan Arah Kiblat.” JURNAL ILMIAH MIZANI: Wacana Hukum, Ekonomi, Dan Keagamaan 4, no. 1 (2018): 63–76.

Jayusman, Jayusman. “Akurasi Metode Penentuan Arah Kiblat: Kajian Fiqh Al-Ikhtilaf Dan Sains.” ASAS 6, no. 1 (2014).

Kamal, Mustofa. “Teknik Penentuan Arah Kiblat Menggunakan Aplikasi Google Earth Dan Kompas Kiblat RHI.” Madaniyah 5, no. 2 (2015): 176–97.

Komariah, Aan. “Metodologi Penelitian Kualitatif,” 2019.

Moleong, Lexy J. Metodologi Penelitian Kualitatif. PT Remaja Rosdakarya, 2021.

Muhajir, Muhajir, Imam Yahya, and Frangky Suleman. “Analysis of Qicblat Direction at Jami Al Iman Mosque Sunan Geseng Loano Purworejo.” Jurnal Ilmiah Al-Syir’ah 20, no. 2 (2022): 251–62.

Mujab, Sayful. “Kiblat Dalam Perspektif Madzhab-Madzhab Fiqh.” YUDISIA: Jurnal Pemikiran Hukum Dan Hukum Islam 5, no. 2 (2016).

Muthmainnah, Muthmainnah, and Fattah Setiawan Santoso. “Pemanfaatan Sains Dan Teknologi Dalam Pengukuran Arah Kiblat Di Indonesia.” Ulumuddin: Jurnal Ilmu-Ilmu Keislaman 10, no. 2 (2020): 149–62.

Nurhalisa, Eka. “Akurasi Arah Kiblat Pemakaman Desa Ponteh Kecamatan Galis Kabupaten Pamekasan.” Al-Marshad: Jurnal Astronomi Islam Dan Ilmu-Ilmu Berkaitan 5, no. 2 (2019).

Putraga, Hariyadi, and Hasrian Rudi Setiawan. Stellarium & Google Earth-Simulasi Waktu Salat Dan Arah Kiblat. UMSU Press, 2018.

Raharto, Moedji, and Dede Jaenal Arifin. “Telaah Penentuan Arah Kiblat Dengan Perhitungan Trigonometri Bola Dan Bayang-Bayang Gnomon Oleh Matahari.” Jurnal Fisika Himpunan Fisika Indonesia 11, no. 1 (2011): 23–29.

Rahmasyarita, S, and H L Rahmatiah. “UJI AKURASI ARAH KIBLAT MASJID MENGGUNAKAN METODE TONGKAT ISTIWA’DI DESA KAPIDI KECAMATAN MAPPEDECENG KABUPATEN LUWU UTARA.” HISABUNA: Jurnal Ilmu Falak 2, no. 3 (2021): 163–80.

Sayehu, Sayehu, and Aspandi Aspandi. “Fiqh and Astronomical Rashdul Qibla; Determining the Direction of the Qibla by Using a Stellarium.” Al-Marshad: Jurnal Astronomi Islam Dan Ilmu-Ilmu Berkaitan 9, no. 1 (2023): 41–58.

Shuhufi, Muhammad, Rahma Amir, and Saiyed Amar Ahmad. “Rumus Arah Kiblat Saadoeddin Djambek Perspektif Spherical Trigonometry.” Al-Marshad: Jurnal Astronomi Islam Dan Ilmu-Ilmu Berkaitan 6, no. 2 (2020): 149–61.

Solikin, Agus. “Telaah Matematis Perhitungan Arah Kiblat Rumus Cos-Sin Dengan Rumus Tan Dalam Dasar-Dasar Ilmu Ukur Segitiga Bola.” Al-Marshad: Jurnal Astronomi Islam Dan Ilmu-Ilmu Berkaitan 6, no. 2 (2020): 138–48.

Syarif, Muh Rasywan. “UJI AKURASI ARAH KIBLAT MASJID AL-MUJAHIDIN (MASJID TUA WATAMPONE) MENGGUNAKAN QIBLAT TRACKER, TONGKAT ISTIWA’DAN GOOGLE EARTH.” HISABUNA: Jurnal Ilmu Falak 3, no. 2 (2022): 21–35.

Yassirly, Amrona, S Rosyada, and Fairuz Sabiq. “MODUL PRAKTIKUM FALAK,” January 2020.

Yunus, Mughaffir, and Andi Muhammad Fahreza Ramadhan. “SISTEM INFORMASI PENCARIAN MASJID DI KOTA PAREPARE BERBASIS ANDROID.” Jurnal Sintaks Logika 1, no. 2 (2021): 96–102.

Yusran, Muh. “Perbandingan Metode Penentuan Arah Kiblat Masjid Di Kecamatan Bajeng Barat (Studi Antara Masjid Lama Dan Masjid Baru).” Universitas Islam Negeri Alauddin Makassar, 2019.




DOI: https://doi.org/10.30596/jam.v9i2.16982

Refbacks

  • There are currently no refbacks.