NUSANTARA AND MIDDLE EASTERN ASTRONOMY SCHOLARS (NETWORK, GENEALOGY, AND WORKS)

Arwin Juli Rakhmadi, Muh. Arif Royani, Abdul Ghofur

Abstract


In the social and intellectual history of Nusantara and Middle Eastern astronomy scholars, Mecca and Medina became important centres that produced a network of knowledge and scientific traditions. The chain of the Nusantara and Middle Eastern scholar network was born from the intense interaction of students, scholars, and pilgrims with scholars in Haramain as shown by Nuruddin ar-Raniri, Abdurrauf as-Singkili, Ahmad Khatib Minagkabau, and Muhammad Mukhtar bin 'Atharid. In addition, the Indonesian astronomy network was formed through the scientific travel of several Nusantara falak figures to Egypt, such as Muhammad Thahir Jalaluddin, Ahmad Dahlan Tremas, and Muhammad Hasan Asy'ari. Thus, Nusantara astronomy has a close relationship with the Middle East. In the Nusantara, alums of Haramain who mastered astronomy developed their knowledge by transferring it to students and the community, some through direct preaching in the community, some through exceptional learning in Islamic boarding schools or mosques, and some developed it in the form of writing works. Next, from what these astronomy scholars did, they eventually produced students who also mastered astronomy. These students also then developed their knowledge so that astronomy continued to grow, form networks of genealogies, and create many works.

Full Text:

PDF

References


Abuddin Nata, Sejarah Sosial Intelektual Islam dan Institusi Pendidikannya (Jakarta: PT. Raja Grafindo Persada, cet. I, 2012 M)

Nuruddin ar-Raniri, Kitab Bad’ Khalq as-Samawat wa al-Ardh” (Malaysia: Khazanah Fathaniyah, 1439 H/2018 M).

Azyumardi Azra, Jaringan Ulama Timur Tengah dan Kepulauan Nusantara Abad XVII & XVIII (Jakarta: Prenada Media, cet. II, 2005)

Azyumardi Azra, Jaringan Global dan Lokal Islam Nusantara (Bandung: Mizan, cet. I, 1423/2002)

Arwin Juli Rakhmadi Butar-Butar, Ilmu Falak dalam Syaikh Abdur Rauf Singkil (w. 1105 H/1693 M) Kajian atas Naskah “Risalah fi at-Taqwim (Yogyakarta: Bildung, cet. I, 2020 M)

Arwin Juli Rakhmadi Butar-Butar, et.al., Katalog Naskah Astronomi, Matematika, Astrologi Koleksi Museum PEDIR Aceh (Yogyakarta: Bildung, cet. I, 2022 M).

Melda Rahmaliatul Aulia, Studi Analisis Metode Hisab Awal Bulan Kamariah Kitab Bulugh al-Wathar fi ‘Amal al-Qamar (Skripsi, UIN Walisongo Semarang, 2021 M)

Muhammad Hidayat, Penyebab Perbedaan Hasil Perhitungan Jadwal Waktu Salat di Sumatera Utara (Jurnal Al-Marshad, Vol 4, No 2 (2018).

Muhammad Qorib, The Spirit of Tolerance in Determining The Time of Dawn According to Indonesian Classical Scholars in Malay-Nusantara (Injuruty: Interdisciplinary Journal and HumanityVolume 3, Number 1, January 2024)

Hariyadi Putraga, Nur Nilam Sary Panjaitan, Makromatul afifah Nasution, Marataon Ritonga, Arwin Juli Rakhmadi, Upaya memasyarakatkan astronomi melalui OIF Goes To School di Sekolah MIN 12 Medan (Jurnal Dinamika Sosial Budaya, Vol 26, No 1 (2024).

Nico J.G. Kaptein, Islam, Kolonialisme, dan Zaman Modern di Hindia Belanda (Biografi Sayid Usman, 1822-1914), Terjemah: M. Yuanda Zara (Yogyakarta: Suara Muhammadiyah, 2017 M)

Umar Abdul Jabbar, Siyar wa Tarājim Ba’dh ‘Ulamā’inā fī al-Qarn ar-Rābi’ ‘Asyara li al-Hijrah (Jeddah: al-Mamlakah al-‘Arabiyyah as-Su’udiyyah, cet. I, 1403 H/1982 M)

Muhammad Mukhtar bin ‘Atharid, Taqrīb al-Maqshad fī al-‘Amal bi ar-Rub’ al-Mujayyab (Surabaya: Toko Kitab Utama, t.t.)

Mafri Amir, Reformasi Islam Dunia Melayu-Indonesia Studi Pemikiran, Gerakan, dan Pengaruh Syaikh Muhammad Thahir Jalaluddin 1869-1956 (Jakarta: Badan Litbang dan Diklat Departemen Agama RI, cet. I, 2008 M)

Haji Bachtiar Djamily, Riwayat Hidup dan Perjuangan Syeikh Tahir Jalaluddin al-Falaki al-Azhari (Kuala Lumpur: Asmah Publisher, 1994 M).

Muhammad Thahir Jalaluddin, Pati Kiraan pada Menentukan Waktu yang Lima dan Hala Kiblat dengan Logaritma (Singapura: al-Ahmadiyah Press, 1357/1938)

Wan Mohd Shaghir Abdullah, Ensiklopedia Naskah Klasik Nusantara (Kuala Lumpur: Khazanah Fathaniyah, cet. I, 2015)




DOI: https://doi.org/10.3059/insis.v0i0.23518

DOI (PDF): https://doi.org/10.3059/insis.v0i0.23518.g13168

Refbacks

  • There are currently no refbacks.